“ШИЛИЙН БОГД” РОМАН

Байгаль яг л янзаараа, гэвч хүний амьдрал энэ хооронд хичнээн их хувьсан өөрчлөгдөж вэ?

                  Г.Мэнд-Ооёо “Шилийн богд” роман 243-р тал

Зохиолын үйл явдал хязгаарлагдмал баримтат тулгуурлаагүй, уншигчдад байгаль, хүн, амьтны хоорондын шүтэлцээний талаарх өргөн мэдээлэл өгөхүйц бүтээл гэж Чингис хааны одонт, зохиолч яруу найрагч Г.Мэнд-Ооёогийн “Шилийн богд” романыг тодорхойлмоор санагдлаа. Романд Монгол улс Манжийн дарлалын улс төрийн ороо бусгаа үед өнгө, мөнгөнд шунаж ард түмнийхээ амьдралыг умартсан ноёдтой энгийн иргэд тэр дундаа Шилийн сайн эрс хэрхэн тэмцэж, иргэдийнхээ талд зогсож байсныг Тооройбанди болоод түүний нөхдийн дүрээр гаргажээ. Манай ард түмний дунд Тооройбанди гэгч “шилийн сайн эр”-ийн талаар үлгэр домог, дуу оршсоор ирсэн нь энэхүү роман бичигдэх, зохиолчийн эрэл хайгуулын үндсэн нөхцөл ч болсон байж магад. Ямартай ч хоёрдугаар зууны алдарт бүтээл Ч.Лодойдамбын “Тунгалаг тамир” романы Цахиур Төмөр, Тооройбанди хоёрын дүрийг харьцуулвал амьдралын ойролцоо хэв маяг нэлээд харагдахаар...

Уншигчдад уран сайхан төсөөллийг өгч, байгалийн гоо сайхныг үгийн урлагаар түгээгч зохиолч, яруу найрагч Г.Мэнд-Ооёогийн бичлэгийн онцлог нь санаагаа олон давтаад байдаггүй, өгүүлэх гэснээ ойлгомжтой хүргэж, байгаль, хүн, амьтны шүтэлцээг харуулдагаараа онцлог байдаг юм болов уу? гэж хоёр ч хүүрнэл бүтээлийг нь уншсныхаа хувьд дүгнэлээ. Үнэндээ сүүлийн үед гарч байгаа түүхэн хэмээх тодотголтой зарим романууд уншигчдыг бичлэгийн ядуу хэв маяг, сэдэв давтагдан бичигдэж байгаагаараа залхаах шинжтэй байгаагийн хажууд бол Алтан-Овоо, Шилийн уулс, Бударын чулуу, Ганга нуурныхаа ариун дагшин байгалийн сайхныг өгүүлсэн “Шилийн богд” роман монгол түмний дунд үлгэр домог болон яригддаг эртний сайхан домог үлгэрээр баяжмал, өргөн хүрээг хамарсанаараа шинэ үеийнхэнд үр өгөөжтэй, уншууртай бүтээл болжээ.